‘Football has come home’, althans dat vinden de Engelsen nu de dames van het land Europees kampioen zijn geworden. Dat werd ook weer eens tijd, omdat de mannen van het voetballand bij uitstek voor het laatst in 1966 een grote prijs hadden gewonnen. Toen werd, ook in eigen land, pikant genoeg het Duitse elftal verslagen in de finale om het wereldkampioenschap. Het feit dat het destijds om West-Duitsland ging, maakt al duidelijk hoe lang dat is geleden. Die wedstrijd zal echter in Duitsland niet snel vergeten worden, omdat er sprake was van een twijfelachtig doelpunt. Was de bal bij een Engels doelpunt wel volledig over de lijn geweest? Met de toenmalige technologie is het nooit volledig duidelijk geworden. De discussie heeft jarenlang geduurd en werd van Duitse zijde weer opgerakeld na de damesfinale. Was immers Duitsland dit keer niet een glaszuivere penalty onthouden bij hands van de Engelse dames? De beelden van de VAR gaven dat volgens de Duitsers aan, maar de discussie zal ongetwijfeld niet zolang duren als over dat beruchte moment 56 jaar geleden.

Voor- en nadelen van de moderne technologie

De video-arbiter bestaat formeel sinds het WK in Rusland sinds vier jaar geleden. Deze scheidsrechter heeft toegang tot alle beelden van de camera’s in het stadion. Bij twijfelachtige situaties kunnen de beelden dus worden teruggekeken, in slow motion en van verschillende kanten. De VAR heeft het voetbal beslist veranderd. Bij ieder doelpunt, activiteiten in het strafschopgebied of andere bijzondere momenten vindt er een check plaats. Iedereen lijkt er al aan gewend. Het publiek kan twee keer juichen als een doelpunt definitief wordt goedgekeurd of teleurgesteld weer gaan zitten als dit niet het geval is. Ook scheidsrechter en spelers nemen de extra rustpauzes blijkbaar inmiddels als vanzelfsprekend aan.

Ook zijn er al patronen te zien. Wordt de scheidsrechter naar de VAR geroepen, dan wordt een eerder besluit teruggedraaid. Het zorgt in ieder geval voor een meer objectieve arbitrage. Dat niet alles een voordeel is, bleek tijdens een wedstrijd van de Nederlandse dames. Een blijkbaar bijziende VAR had minuten nodig om te zien wat iedere kijker voor de tv meteen had geconstateerd. Wat betreft buitenspel is het huidige systeem nog wat primitief. Er worden lijnen getrokken om te zien of een speler al dan niet buitenspel staat. Maar zelfs dan is er nog twijfel. De Oostenrijkse coach van de dames was er van overtuigd dat de lijnen niet echt recht waren en zijn team daardoor was benadeeld. Dar zal ook met de nieuwe technologie waarschijnlijk niet voorbij.

Hoe werkt de semi-automatische buitenspeltechnologie?

Het draait allemaal om de positie van de bal op het moment dat deze wordt gespeeld uiteraard. In het nieuwe systeem wordt er een sensor in de bal geplaatst. Deze kan daardoor op ieder moment worden gevolgd waardoor ook duidelijk is wanneer deze wordt gespeeld. Deze sensor is gecombineerd met een aantal camera’s in het stadion welke automatisch lijnen trekken op het moment dat de bal naar voren gaat. Constateert het systeem een buitenspelsituatie dan krijgt de VAR een melding. Deze kan dan via het scorebord duidelijk maken dat er sprake is geweest van buitenspel. 

Komt deze technologie binnenkort in alle stadions?

Het WK 2022 in Qatar is uiteraard een test. De technologie voor dit soort beslissingen is zo duur dat deze waarschijnlijk alleen in een land als Qatar mogelijk is. Experts verwachten dat voorlopig alleen bij grote toernooien dit systeem kan worden ingezet. Het is ook de vraag in hoeverre het een wenselijke ontwikkeling is. Zo werd de vraag opgeworpen of het nog nodig is om grensrechters in te zetten als de belangrijkste taak wordt overgenomen door technologie. Voorlopig mogen de grensrechters blijven omdat ze tevens nog andere taken hebben dan uitsluitend bepalen of er sprake is van buitenspel. Feit is wel dat de rol van de grensrechter beslist anders zal worden tijdens het toernooi in Qatar. Dat geldt immers nu al voor de scheidsrechters wiens autoriteit niet langer absoluut is op het veld.

FIFA is blij met de nieuwe technologie

Gianni Infantino, voorzitter van de FIFA, is blij met de nieuwe mogelijkheden. Volgens hem is deze technologie na 3 jaar testen geschikt gebleken voor het doel waarvoor het zal worden ingezet. Hij noemt het een verdere stap in de evolutie van de sport die door zal blijven gaan en in het belang is van landen, clubs, spelers en supporters. Daarbij vergat Infantino wellicht nog de gokkers die graag wedden op de uitkomst van hun favoriete spelletje. Wordt het een succes? Het WK in november en december dit jaar zal dat duidelijk maken.